Kalkış ve iniş sırasında uçak tekerlek jantlarına uygulanan önemli dinamik yükler, uçak tekerlek üreticilerini, havacılık bakım ve onarım şirketleri için zorunlu tahribatsız testlerin uygulanmasını sağlamaya zorladı.
Muayene Sistemi SMARTSCAN: Avantajları, Uygulama Alanları ve Teknik Özellikleri
Giriş
Uçak tekerlekleri, uçağın yerdeki ağırlığına ve taksi, kalkış ile iniş sırasında karşılaşılan statik ve dinamik yüklere dayanıklı olmalıdır. Uçak tekerleklerinin güvenilir şekilde çalışması için düzenli muayeneler şarttır. Uçak tekerlek muayenelerinde kritik alan, tekerlek yarım gövde flanşının silindirik yüzeyle birleştiği bölgenin incelenmesidir.
Silindirik yüzeydeki çatlaklar yalnızca tekerleğin basınç kaybına ve lastiğin inmesine yol açabilirken, Tekerlek yarım gövde flanşı ile silindirik yüzey arasındaki radyal geçiş bölgesindeki çatlaklar flanşın kırılmasına ve parçalarının uçak motoruna çarpmasına neden olabilir.
Tekerlek onarım tesislerinde yüzey kırılma kusurlarının tespitinde kullanılan başlıca yıkımsız muayene yöntemleri Sıvı Penetrant İncelemesi ve Eddy Akım Muayenesidir (ECT).
Eddy Akım Muayenesi (ECT), inceleme çalışmalarının çoğunda uygulanmaktadır çünkü tekerlekler boya ve vernik sökülmeden muayene edilebilir; Sıvı Penetrant Yöntemi ise yalnızca kaplamasız yüzeylerde uygulanabilir.
Uçak tekerlek üreticilerinin Eddy Akım Muayenesi için gereksinimleri, manuel ve otomatik muayene prosedürlerini düzenleyen standart belgelerde belirtilmiştir.
Manuel muayene, Eddy Akım Muayenesi probunun (ECP) kapsadığı alan doğrultusunda tekerlek yüzeyinin hassas işaretlenmesini ve uzun süre boyunca rutin işlemleri gerçekleştirecek NDT mühendisi tarafından gösterilen özeni gerektirir.
Modern servo motorlar ve kontrolörler, NDT mühendisinin işini kolaylaştırmış ve uçak tekerleğinin dalgalı profilini tek bir dönüşte sabit bir muayene heliksi boyunca tarayan benzersiz otomatik ve yarı otomatik sistemlerin geliştirilmesine olanak tanımıştır; böylece verimlilik ve muayene güvenilirliği en üst düzeye çıkarılmıştır.
Bu makalede, OKOndt GROUP tarafından geliştirilen ve üretilen bu türden bir sistem olan SMARTSCAN tanıtılmaktadır.
SMARTSCAN, Messier-Bugatti, Goodrich, Honeywell, Maggitt ve diğer dünya çapında tanınmış üreticiler tarafından üretilen 7,5 ila 35 inç (190 ila 900 mm) çapındaki uçak ana tekerlekleri ve burun tekerleklerinin Eddy Akım tekniğiyle incelenmesine olanak tanır.
Sistem aşağıdaki bileşenlerden (montajlardan) oluşmaktadır:
- Tekerlekler için tepsiye sahip tezgâh (çerçeve),
- Tekerlek göbeği tutma mekanizması,
- Tekerlek kaldırma/indirme mekanizması,
- Tekerlek döndürme mekanizması,
- ECP’nin yatay ve dikey düzlemlerde hareketini sağlayan mekanizma,
- Referans bloğu desteği,
- Eddycon C kusur dedektörü standı,
- Sistem kontrol paneli.
Smartscan, uçak tekerleğinin aşağıdaki kısımlarının muayenesini sağlar:
- jant çukuru / iç lastik yuvası (tubewell);
- boncuk yuvası (bead seat);
- flanş.
Sistem iki versiyonda üretilmektedir:
- SMARTSCAN modeli, farklı üreticilere ait taşınabilir Eddy Akım kusur dedektörleriyle tekerleklerin yarı otomatik muayenesini sağlar. SMARTSCAN kiti, Eddycon C kusur dedektörünü içerir.
- SMARTSCAN-FA modeli ise kusur tespitinde durma, muayene sonuçlarının depolanması ve veri tabanı oluşturulması, ayrıca muayene raporlarının yazdırılması gibi işlevlerle tamamen otomatik bir muayene döngüsü sunar. Eddycon D kusur dedektörü SMARTSCAN-FA kiti ile birlikte teslim edilir.
Uçak tekerlek inceleme Sistemi için sunulan çeşitli versiyonlar, tekerlek atölyelerinin ihtiyaçlarına en uygun kiti seçerek üretim verimliliğini artırmalarına ve inceleme sonuçlarının kaydını otomatikleştirmelerine olanak tanır.
Tekerlek inceleme raporları ise yapılan muayene ve elde edilen sonuçların kanıtı olarak kritik öneme sahip olabilir.
SMARTSCAN Uçak Tekerlek Muayene Sistemi
Daha Fazla KeşfedinSMARTSCAN Sisteminin Avantajları:
- ECP’nin incelenen yüzeye “yapışmasını” sağlayan benzersiz algoritma, yani tekerlek profilinin dikey ve yatay kaymalar durumunda dahi izlenmesi.
- Tekerleklerin “flanş yukarı” ve “flanş aşağı” pozisyonlarında muayenesi.
- Ağır tekerlekler için güvenilir tekerlek merkezleme.
- Göbeği olmayan tekerleklerin tahrikli nipel aracılığıyla muayenesi için adaptörler (talep üzerine).
- Testi durdurmaya ve manuel doğrulama muayenesini gerçekleştirmeye imkân veren uzaktan “Duraklat” butonu.
- Operatörün yaralanmasını ve ECP’nin mekanik hasarını önlemek için ECP hareket mekanizmasının aşırı kuvvetle zorlanmasını durduran emniyet kilitleri.
Sistem Özellikleri:
- Sistem, operatör kontrol panelinden ve özel amaçlı yazılım arayüzünden kontrol edilmektedir.
- ECP’nin incelenecek tekerleğe hızlı manuel konumlandırılması sayesinde ayarların belirlenmesi (tekerlek kaldırma yüksekliği, muayene başlangıcı ve bitişi için ECP ilerleme koordinatları).
- Muayeneden önce ve sonra referans bloğun taranması yoluyla ECP performansının otomatik doğrulanması.
- Muayene heliksinin 0,1 mm ila 2 mm (.004 ila .08 inç) aralığında ve tekerlek dönüş hızının ayarlanabilirliği.
- Tekerlek göbeği tutma mekanizması, 150 kg’a (330 lbs) kadar ağırlığa sahip uçak tekerleklerinin muayene pozisyonunda merkezlenmesini ve 150 rpm hızda döndürülmesini sağlar.
- Kusur durumunda manuel ve otomatik durdurma.
- Kusura dönüş fonksiyonu.
- Ethernet bağlantısı.
- Muayene sonuçlarının Eddycon C hafızasına (SMARTSCAN) veya PC’ye (SMARTSCAN-FA) kaydedilmesi.
- Sistem yazılımı, incelenen tüm tekerlekler için bireysel muayene ayarlarının yapılmasını ve bu ayarların gelecekte kullanılmak üzere kaydedilmesini sağlar.
- Yüksek kaliteli bileşenler ve sistemin modüler yapısı sayesinde onarım süresi minimuma inmektedir.
- Otomatik süreç, manuel muayeneye kıyasla artırılmış çıktı ile Tekerlek yarım gövdelerinin muayenesine imkân tanır ve muayene alanının %100 taranmasını yine de garanti eder.
- Kullanım kolaylığı.
SMARTSCAN Sistem Özellikleri
| Model | SmartScan | SmartScan-FA |
| Sistem tipi | Yarı‑otomatik | Otomatik |
| Genel boyutlar | 29 x 39 x 49 (in.)* 750 × 990 × 1250 (mm)* | 47 x 31 x 39 (in.)* 1200 × 800 × 1000 (mm)* |
| Ağırlık | 1102 lbs (500 kg) den fazla değil | 772 lbs (350 kg) den fazla değil |
| Kusur dedektörü | Eddycon C | Eddycon D |
| ECP tipi | Silindirik başlıklı kalem prob tipi. Frekans — 100 kHz, 200 kHz 500 kHz ECP çapı – 15/64" (6 mm) Diğer standart ECP tipleri talep üzerine mevcuttur | Silindirik başlıklı kalem prob tipi. Frekans — 100 kHz, 200 kHz, 500 kHz ECP çapı – 15/64" (6 mm) Diğer standart ECP tipleri talep üzerine mevcuttur |
| Maksimum tekerlek çapı | 35 in. (900 mm) | 35 in. (900 mm) |
| Maksimum Sistem yükü | 330 lbs (150 kg) | 330 lbs (150 kg) |
| Muayene heliksi | 0,004 ila 0,08 inç (0,1 ila 2 mm) arasında ayarlanabilir | 0,004 ila 0,08 inç (0,1 ila 2 mm) arasında ayarlanabilir |
| Muayene alanı | Tekerlek profil yüzeyinin adaptif olarak izlenmesi | Tekerlek profil yüzeyinin adaptif olarak izlenmesi |
| ECP dikey hareketi | 17 inç (430 mm) | 17 inç (430 mm) |
| Döndürme hızı | 10-150 rpm | 10-150 rpm |
| Muayene hızı | 33 fps (10 m/s) kadar | 75 fps (23 m/s) kadar |
| Alarmlar | Görsel ve akustik | Görsel ve akustik |
| Güç kaynağı | 110-240 V, 50/60 Hz | 110-240 V, 50/60 Hz |
| Veri kaydı ve depolama | Evet (Eddycon C hafızası) | Evet (PC sabit sürücü, veritabanı) |
| Manuel muayene | Evet (manuel muayene için ECP seti) | Evet (manuel muayene için ECP seti) |
| Uzaktan “Duraklat” düğmesi | Evet (uzaktan kumanda ile) | Evet (uzaktan kumanda ile) |
| Tekerlek konumu | Flanş yukarı / Flanş aşağı | Flanş yukarı / Flanş aşağı |
| Otomatik referans blok kalibrasyonu | + | + |
| Kusur durumunda otomatik durma | - | + |
| Döner tepsi | Kauçuk/plastik kaplı rulolar | Kauçuk/plastik kaplı rulolar |
| Kontrol paneli | Yerleşik | Yerleşik |
| İşletme modları | Blok, Manuel (otomatik referans blok kalibrasyonu ile), Otomatik | Blok, Manuel (otomatik referans blok kalibrasyonu ile), Kusur durumunda durma, Otomatik |
| Portlar | 3 – USB portu, HDMI veya DisplayPort, Ethernet portu | 3 – USB portu, HDMI veya DisplayPort, Ethernet portu |
| PC bilgisayar seti | Kablosuz klavye ve fare, monitör, sistem ünitesi, özel amaçlı yazılım | Kablosuz klavye ve fare, monitör, sistem ünitesi, özel amaçlı yazılım |
| Adaptör seti | Göbeği olmayan tekerlekler için (p/n C20626200 (SAFRAN), p/n 3-1674 (GOODRICH) | Göbeği olmayan tekerlekler için (p/n C20626200 (SAFRAN), p/n 3-1674 (GOODRICH) |
*Genel boyutlar müşterinin talebi üzerine değiştirilebilir.
SMARTSCAN otomatik Sistemleri, Eddy Akım muayenelerinin çıktısını ve muayene güvenilirliğini artırırken insan faktörünün etkisini en aza indirir.
